Koroner Arter Bypass Nedir?
Koroner arter bypass, en sık yapılan kalp ameliyatlarından birisidir. Kalbin beslenmesini sağlayan koroner arterlerde zaman içinde daralma veya tıkanıklık gelişebilmektedir. Bu duruma bağlı olarak kalp, yeterince beslenemez ve normal fonksiyonlarını yerine getiremez. Kalbin yeterli miktarda beslenememesi sonucunda göğüste ağrı şikayetleri oluşmaktadır. Nitekim durum kalp krizine kadar gidebilmektedir. Bu durumun önlenmesi için ise koroner bypass ameliyatı uygulanmaktadır.
Koroner bypass ameliyatlarında genelde üç veya daha fazla damara müdahale edilmektedir. Ameliyatın süresi ise bypass uygulanacak bölge ve damar sayısına göre değişmektedir. Koroner bypass ile tıkanan damara yeni damar ilave edilerek kan akımına yeni bir yol açılması hedeflenmektedir. Böylece kalp ihtiyacı olan kanı, yeni damar aracılığıyla alabilecek ve normal şekilde çalışmaya devam edebilecektir.
Bypass nedir?
Kelime anlamı “köprüleme” demektir. Atardamarların daralması durumunda vücudun farklı bir bölgesinden çıkartılan damarın daralma olan bölgeye nakledilmesi ve kan dolaşımının tekrardan sağlanması şeklinde yapılan cerrahi müdahaleye “bypass” adı verilmektedir.
Koroner arter bypass ameliyatı hangi hastalıklarda uygulanır?
Yapılan kardiyolojik tetkikler sonucunda kalpte görülen sorunun tedavisinin, ilaç veya anjiyoplasti gibi yöntemlerle yapılmasının yeterli olmadığı durumlarda, koroner bypass ameliyatı yapılmaktadır. Koroner bypass ameliyatı aşağıdaki durumlarda da uygulanabilmektedir;
- Çoklu damar hastalıkları
- Sol ana koroner arterde darlık
- İlaç tedavisine rağmen devam eden göğüs ağrıları
- Birden çok koroner arterde darlık
- Kalbin kasılma gücünün bozulması
- Balon veya stent tedavilerinin yetersiz olduğu durumlar
Koroner arter bypass ameliyatı yöntemleri nelerdir?
Gelişen teknoloji ile birlikte bypass ameliyatlarında farklı teknikler kullanılmaktadır. Geçmiş yıllarda tek tip olarak göğüs kafesinin boydan boya açılması ile gerçekleştirilen koroner bypass işlemi bugün, uygun hastalarda küçük kesi yöntemi (minimal invaziv cerrahi) ile gerçekleştirilebilmektedir. Ancak kullanılacak yöntem hastanın yaşına ve hastalığın derecesine göre değişkenlik göstermektedir.
Koroner arter bypass ameliyatı ne kadar sürer?
Koroner bypass ameliyatının süresi ameliyatın açık veya kapalı yöntemle yapılmasına bağlı olarak değişmektedir. Damar sayısının yanında operasyonun çalışan ya da durdurulmuş kalp üzerinde yapılması da süreyi etkilemektedir. Günümüzde minimal invaziv yöntemle gerçekleştirilen koroner bypass operasyonları yaklaşık 3 ile 6 saat arasında sürmektedir.
Koroner bypassta kullanılan damarlar hastanın kendisinden mi alınıyor?
Bypassta kullanılan damarlar mutlaka hastanın kendisinden alınmaktadır. Koroner bypass cerrahisinde sentetik damar ya da yabancı dokular kullanılmamaktadır. Bu ameliyat sağ ve sol göğüs atardamarları, kol ve bacak atardamarları hazırlanarak gerçekleştirilmektedir. Uzun vadede başarılı sonuçlar elde edilmesi bakımından uygun olan her hastada mümkünse sadece atardamar kullanımı tercih edilmektedir.
Koroner bypass ameliyatı sonrasında hastanede kalma süresi ne kadar?
Bypass ameliyatı sonrasında düşük risk grubundaki hastaların yatış süresi 4-6 gün arasında değişkenlik göstermektedir. Ameliyat sonrası günlük yaşama dönme süresi ise klinik durumlarına göre 2 ile 4 hafta arasında değişmektedir. Tam olarak iyileşme ise 6 ay sürebilmektedir.
Ameliyatın tekrarlanması gerekebilir mi?
Damarların tekrar tıkanması durumunda tekrar ameliyat gerekebilmektedir. Genellikle aşağıdaki durumlar damarların tekrar tıkanmasına sebep olmaktadır:
- Damar yapısının kötü olması
- İlk ameliyatın erken yaşlarda yapılmış olması
- Damar sertliği
- Diyabet ve böbrek hastalıkları gibi kronik hastalıkların varlığı
- Sigara kullanımına devam edilmesi
- Kolesterol ve trigliserid yüksekliği
Bypass ameliyatı sonrası yaşam
Bypass ameliyatlarının genel amacı, hastayı ani ölüm tehlikesi ve kalp krizinden kurtarmak, kısıtlanmış yaşamdan uzaklaştırmak, ilaca bağımlılığı azaltmak ve yaşam kalitesini dengelemektir. Dolayısıyla, hastanın güvenli ve normal bir yaşama dönmesine imkân sağlayan bu ameliyatta en önemli husus hastalığın oluşması ve ilerlemesinde rol oynayan risk faktörlerini kontrol altına almaktır. Tüm bunlara bağlı olarak ameliyat sonrasında, sağlıklı dengeli bir yaşam tarzı benimsenmelidir. Spor ve sağlıklı beslenme ile birlikte mutlaka belirli aralıklarla kontrole gidilerek hastalığın seyrinin takip edilmesi gerekmektedir.