Bebeklerde Ateş Nasıl Düşürülür? Yüksek Ateş Nedenleri Nelerdir?
Bebeklerde yüksek ateş ebeveynleri en çok endişelendiren konulardan birisi olarak karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla bebek sahibi ailelerde bebeklerde ateş nasıl düşürülür sorusu da en çok sorulan soruların başında geliyor. Bununla birlikte ebeveynler sıklıkla;
- Bebeklerde ateş nasıl ölçülür?
- Bebeklerde ateş kaç olmalı?
- Bebeklerde ateş neden yükselir?
- Bebeklerde yüksek ateş durumunda ne yapılmalı?
- Hangi durumlarda doktora başvurulmalı?
sorularının da cevabını aramaktadır. Bebeklerde ateş ile ilgili tüm merak edilenleri sizler için derledik.
Yüksek Ateş Ne Demektir?
Sağlıklı bir kişide ortalama vücut ısısı 36,5 ‘tir. Vücut ısısı bu değerin üzerine çıktığında bu durum ateş olarak tanımlanmaktadır. Yüksek ateş yetişkinlerde çok fazla olmasa da bebeklerde ve küçük çocuklarda çoğunlukla endişe vericidir. Ancak ateşin yükselmesi aynı zamanda bağışıklık sisteminin düzgün çalıştığına işarettir. Ateş vücuttaki savunma mekanizmasıdır. Vücutta ateş yükseldiğinde bağışıklık sistemi vücuda giren ve enfeksiyona sebep olan mikroorganizmalarla savaşmaya başlar.
Bebeklerde Ateş Nasıl Ölçülmelidir?
Bebeklerde ateş ölçümü için en doğru sonucu makat ölçümleri (rektal ölçüm) vermektedir. Ancak bebek için rahatsızlık verici olabilen bu yöntemin evde yapılması önerilmemektedir.
Yenidoğan ve prematüre bebeklerde koltuk altından ölçüm yapılması önerilmektedir. Ölçüm esnasında koltukaltının terli ve ıslak olmaması gerekmektedir. Bu bölgenin nemli olması sonucu yanıltacaktır. Yaklaşık 2-3 dakika ateş ölçerin koltukaltında tutulması genellikle yeterli olmaktadır.
Bir diğer ateş ölçme yöntemi de kulaktan ölçümdür. 3 aydan küçük bebeklerde güvenilir sonuç vermemektedir. Ancak yenidoğan döneminden sonra kulaktan ateş ölçme yöntemi sıklıkla tercih edilir. Kulak kepçesi geriye doğru çekilir ve ateş ölçerin kulağa tam olarak oturması sağlanır. İki kulak arasında 0,5 derece farklılık olabilmektedir.
5 yaş üstü çocuklarda ağızdan ölçüm tercih edilebilir. Ancak çocuğun ölçüm öncesinde soğuk bir şey yiyip içmemiş olması önemlidir. Ateş ölçer yanak içinde ya da dil altında 2-3 dakika tutulması gerekir.
Alından ateş ölçme ise 3 aydan küçük bebeklerde önerilmez. Daha büyük bebek ve çocuklarda ise farklı bir imkân yoksa bu yöntem kullanılabilir, ancak kızılötesi ölçüm yapan bu aletin ortam ısısını algılayarak yanlış sonuçlar verebileceği de unutulmamalıdır.
Bebeklerde Ateş Kaç Olmalı?
Sağlıklı bir bebekte ve çocukta vücut sıcaklığı genellikle 36,4 °C’dir. Bu seviyeler çocuktan çocuğa göre hafif değişiklik gösterebilir. Genellikle 38 °C ve üstü yüksek ateş olarak tanımlanmaktadır. Bununla birlikte ölçüm yapıldığında 37,3 °C itibari ile ateşin yükselmeye başladığı kabul edilir.
40 °C ve üzeri ateş hipertermi olarak tanımlanır ve hayati tehlike oluşturmaktadır.
Bebeklerde Yüksek Ateşin Nedenleri
Bir semptom olan ateş vücutta bir enfeksiyonun varlığına işarettir. Bebeklerde çoğunlukla soğuk algınlığı ya da viral enfeksiyon durumunda ateş yükselmektedir. Hafif ve kısa süreli olmak üzere diş çıkarma döneminde de ateş yükselebilmektedir. Ayrıca bazı aşılardan sonra da kısa süreli ateş görülebilmektedir.
Çok sıcak havalarda uzun süre zaman geçirildiğinde ya da bebek çok kalın giydirildiğinde vücut ısısının normalin biraz üzerine çıkabileceği unutulmamalıdır.
Bebek ve çocuklarda yüksek ateşin en sık görülen nedenleri
- Virüs kaynaklı solunum yolu enfeksiyonlar
- Sindirim sistemi hastalıkları
- Orta kulak enfeksiyonu,
- Pnömoni (zatürre)
- İdrar yolu enfeksiyonları
Yenidoğan bebeklerde çoğunlukla yüksek ateş; soğuk algınlığı, viral enfeksiyonlar veya anneden bebeğe geçen mikroplar kaynaklıdır. Yenidoğan bebeklerin bağışıklık sistemleri gelişmemiştir. Dolayısıyla yüksek ateşe ve enfeksiyonlara karşı daha dayanıksızdır. Bu nedenle yenidoğan bebeklerde ateş ciddiye alınmalı ve hemen doktora başvurulmalıdır.
Bebek ve çocuklarda yüksek ateşin enfeksiyon dışındaki sebepleri
- Kawasaki hastalığı
- Sıcak çarpması
- Zehirlenme
- Dehidratasyon
- Çeşitli aşıların yan etkisi
- Diş çıkarma (38 °C üzerine çıkmamaktadır)
Ayrıca çocuklarda tekrarlayan ve sebebi bilinmeyen ateş sendromları FMF Ailevi Akdeniz Ateşi gibi önemli bazı hastalıkların habercisi olabilmektedir. Bu nedenle sık sık ateş yükselmesi durumunda sebebi mutlaka araştırılmalıdır.
Bebeklerde Ateş Nasıl Düşürülür?
Özellikle üç aydan küçük olan yenidoğan bebeklerde ateş ciddiye alınmalıdır. Bu nedenle vakit kaybetmeden doktora götürülmelidir. Bu yöntemlerle ateş kontrol altına alınıyorsa sonrasında bebeğin ya da çocuğun durumu takip edilmelidir, ayrıca bu süreçte hekimi ile irtibatta olmakta da fayda vardır. Tekrarlayan durumlarda ve birkaç saat içinde tüm önlemlere rağmen ateşte hiçbir şekilde düşme olmuyorsa vakit kaybetmeden hekime başvurulmalıdır.
Bebeğimin Ateşi Çıktığında Ne Yapmalıyım?
- Bebeğinizi aşırı giydirmekten kaçının. Kalın giysileri üzerinden çıkarın.
- Bebeğinizin sakin ve rahat olmasını sağlayın. Ağladığı sürece ateşin düşmesi de zorlaşacaktır.
- Sıvı kaybını önlemek için bol sıvı vermeye ya da emzirmeye çalışın.
- Alın, bilek ve kasık bölgelerine ılık su ile ıslatılmış bir bez yardımı ile kompres yapın. Ancak sirke kullanılması önerilmemektedir.
- Ilık kompres yeterli gelmezse omuzlarından aşağı ılık su dökerek ılık duş aldırabilirsiniz. Bir süre küvet içinde zaman geçirmesini sağlamak da faydalı olacaktır. Bunun için küvetin içine oyuncaklarını koyabilirsiniz.
- Oda sıcaklığının çok yüksek olmadığından emin olun. 21 °C – 22 °C idealdir.
- Hekiminize danışarak ateş düşürücü ilaç kullanabilirsiniz. Ancak bebeğin ayına ve kilosuna göre ateş düşürücü ilacın içeriği ve dozu değişebilmektedir. Bu nedenle hekime danışmadan ilaç verilmesi önerilmemektedir.
- Tüm bu yöntemlerle ateş düşürülemezse mutlaka sağlık kuruluşuna başvurun.
Hangi Durumlarda Doktora Başvurmalıyım?
- Bebeğiniz 3 aydan daha küçükse,
- Alınan önlemlere rağmen (2 saat içinde) ateş düşmüyorsa ve git gide yükseliyorsa,
- 3 günden uzun süre boyunca ateş yalnızca ateş düşürücü ile kontrol altına alınabiliyorsa,
- Bebeğinizde ateş ile birlikte aşağıdaki belirtiler de varsa,
- Nefes alma güçlüğü,
- Beslenme problemleri, emme refleksinin olmaması,
- Sık sık kusma,
- Deri döküntüleri,
- Ağlama nöbetleri ve aşırı huzursuzluk,
- Aşırı sıvı kaybı belirtileri (gözyaşı olmadan ağlama, idrarın az olması, ağız kuruluğu gibi) vakit kaybetmeden doktora başvurmalısınız.
İlgili Birim Doktorları: