Aft Nedir? Afta Ne İyi Gelir?

Aft, ağız mukozasında ortaya çıkan ve ağrıya sebep olan oral ülserlere verilen isimdir. Halk arasında ağız yarası olarak da bilinir. Ağızdaki aftlar sıklıkla dudak iç kısmında ve dil kenarında görülmektedir. Çapı bir cm’den küçükse minör aft, büyükse majör aft olarak adlandırılmaktadır. Genellikle 1 hafta – 10 gün içerisinde kendiliğinden geçebilmektedir. Ancak uzun süre geçmeyen aft vakalarında mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Aft neden olur?

Birçok etkene bağlı olarak oluşabildiği gibi sebebi tam olarak bilinemeyebilir.

Afta sebep olabilecek etkenleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Genetik faktörler
Ağıza darbe almak ya da ağız yaralanmaları (ısırma, diş teli yaralanmaları, ağıza oturmayan diş protezleri vb.)
Kırık dişler
Çeşitli ilaçlar
Düşük bağışıklık
Stres ve kaygı
Tütün mamülleri kullanımı
Vitamin ve mineral eksikliği (Özellikle B12, demir, folik asit, çinko vb.)
Gebelik, regl ve ergenlik döneminde olduğu gibi hormonal değişimler
Asitli, tuzlu ve baharatlı gıdalar tüketimi
Çok sert ve/veya çok sıcak gıdalar tüketimi
Çeşitli kimyasallara karşı reaksiyon (diş macunu, gıda boyası vb.)
Virüs ve bakteriyel enfeksiyonlar

Ayrıca bazı hastalıklar da aftlara sebep olabilmektedir. Bunlar;

Çölyak hastalığı, Behçet hastalığı, diyabet gibi kronik metabolizma hastalıkları,
Sistemik Lupus gibi bazı otoimmün ve romatizmal hastalıklar,
Bazı cilt hastalıkları,
Ağız kanseri,
İnflamatuar bağırsak hastalıkları,
Çeşitli enfeksiyon hastalıkları

Afta ne iyi gelir?

Aft, günlük yaşam kalitesini düşüren ağrılı bir hastalıktır. Bu dönemde ağzı açıp kapamak, yemek yeme, konuşma gibi eylemler sırasında zorlanma görülebilmektedir. Aşağıdaki hususlara dikkat ederek bu dönemi daha kolay atlatabilirsiniz.

Aft oluştuğu dönemde mümkün olduğunca sigaradan uzak durun.
Asitli ve baharatlı yiyeceklerden kaçının.
Sert ve sıcak gıdalar tüketmeyin.
Tuzlu su ile gargara yapın.
Kullandığınız diş macunu içeriğinde “sodyum lauryl sülfat” olmamasına dikkat edin.
Uzun süre geçmiyorsa ya da çok fazla rahatsızlık veriyorsa hekime danışın, reçete ettiği ilaçları düzenli olarak kullanın.
Ayrıca aft oluşumu vitamin ve mineral eksikliğinden kaynaklanıyorsa hekim tavsiyesi şartı ile gerekli vitamin/mineral desteğini almak da faydalı olacaktır.

Aft tedavisi nasıl yapılır? Aft nasıl geçer?

Aftlar genellikle 7-10 gün aralığında kendiliğinden geçebilmektedir. Ancak bu süreç sancılı olduğu için tedavi için hekime danışılabilir.

Aft tedavisinde amaç, aftın sebep olduğu şikayetleri azaltmak, iyileşmeyi hızlandırmak ve hastalığın tekrarlanmasını önlemektir. Tedavi için; ağız gargaraları, steroid içeren kremler, pomatlar, sistemik immünsüpresif ilaçlar ya da antibiyotikler reçete edilebilmektedir.

Hekiminiz hastalık öykünüz, aftın büyüklüğü, tekrarlama durumu, altta yatan sebepleri vb. faktörleri de değerlendirdikten sonra sizi en uygun tedavi için yönlendirecektir.

Aftı önlemek için neler yapılabilir?

Aft için riskli gruptaysanız ya da sık sık bu problemi yaşıyorsanız aftı önlemek için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:

Sert ve ağzınızı tahriş edebilecek yiyeceklerden uzak durun.
Ağız bakımınıza ve hijyenine dikkat edin.
Diş kontrollerinizi ihmal etmeyin.
Bağışıklık sisteminizi güçlü tutmaya çalışın. Bunun için dengeli beslenmeye özen gösterin.
Sigaradan uzak durun.
Diş ipi kullanın.
Ağzınıza tam oturmayan takma dişleri kullanmayın. Ağzınıza oturur vaziyete gelmesi için diş hekiminize danışın.